Kennisvraag - Tijd voor Samen Beslissen
Nivel heeft een kennisvraag uitgevoerd voor het Ministerie van VWS. Patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars vertellen wat tijd voor samen beslissen volgens hen inhoudt. Ook beschrijft deze kennisvraag welke aspecten van tijd er uit de literatuur rondom samen beslissen naar voren komen.
Gebrek aan tijd wordt keer op keer genoemd als een remmende factor voor het invoeren van samen beslissen in het zorgproces. Aan de ene kant noemen zorgverleners tijd vaak als reden voor het niet doorlopen van de verschillende stappen van samen beslissen. Aan de andere kant zien zij het als dé oplossing om het proces van samen beslissen te verbeteren. Wat er precies wordt bedoeld met het begrip ‘tijd’ blijft alleen onduidelijk. Wat houdt tijd in relatie tot samen beslissen precies in? Wanneer is de hoeveelheid tijd voor samen beslissen voldoende en wie bepaalt dat? En hoe verschilt dat per aandoening, persoon of fase van ziekte?
Het onderzoek
In dit onderzoek heeft Nivel het begrip tijd in relatie tot samen beslissen belicht vanuit het perspectief van patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars. Deze informatie is vervolgens toegevoegd aan de kennis over tijd in relatie tot samen beslissen zoals beschreven in de onderzoeksliteratuur. Het uiteindelijke doel is te komen tot een aanbeveling ‘Tijd voor samen beslissen’.
Via interviews met veertien patiënten, zeventien zorgverleners en vier zorgverzekeraars zijn de ervaringen en inzichten van deze betrokken partijen onderzocht. Daarnaast is aan de hand van bestudering van 69 onderzoeksartikelen inzicht verkregen in de situaties waarin tijd voor samen beslissen aan de orde is en de oplossingen die geboden worden om effectief met tijd om te gaan.
Hoofd- en subvragen
De hoofdvraag van het onderzoek luidt: Wat zijn opvattingen, ervaringen en (ondersteunings)behoeften van zorgverleners, patiënten en zorgverzekeraars rondom tijd voor samen beslissen? Deze hoofdvraag is uitgesplitst in de volgende vier vragen:
- Wat is er – in de literatuur – bekend over de relatie tussen tijd en samen beslissen?
- Wat verstaan patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars onder het begrip tijd in relatie tot samen beslissen? Is dit bijvoorbeeld bedenktijd, voorbereidingstijd, consulttijd of ‘leef-tijd’?
- Hoeveel tijd is volgens patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars momenteel beschikbaar voor samen beslissen en hoeveel tijd zou nodig zijn? In welke mate verschilt dit tussen aandoeningen en fasen van ziekte?
- Hoe kunnen patiënten en zorgverleners toegerust worden om de tijd die hen toekomt om samen te beslissen zo optimaal mogelijk te benutten?