Meer experimenteren met uitkomstgericht organiseren en betalen
In het landelijke programma Uitkomstgerichte Zorg werken acht partijen samen aan zorgverlening gericht op de uitkomst die voor de patiënt belangrijk is. Dus hoe ziet het leven van déze patiënt eruit als hij déze behandeling heeft gehad? Dit vraagt een verandering in houding en gedrag van zowel patiënten als zorgverleners. Hoe zetten de partijen zich hiervoor in en wat gebeurt er precies binnen de verschillende programmalijnen? Aan het woord: Lydia Vunderink, programmamanager bij Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en coördinator van de programmalijn ‘Organiseren en betalen’.
Lydia is al jaren werkzaam op het snijvlak tussen gezondheidszorg en kwaliteit. Gelijke kansen op gezondheid voor iedereen, dat motiveert haar. Als je van uitkomstgerichte zorg – voor sommigen ook bekend als persoongerichte of waardegedreven zorg – de dagelijkse praktijk wilt maken, dan mogen de zorgverzekeraars niet ontbreken. Lydia: “De zorg in Nederland mag dan wel goed zijn, er is ook nog veel verbeterpotentieel. Als je wilt dat de zorg meer op uitkomstinformatie gaat draaien, dan zou het gek zijn als zorgverzekeraars volumeafspraken blijven maken (P*Q) zonder daar uitkomsten in te betrekken. Dus ook zorgverzekeraars zouden meer uitkomsten in de inkoop moeten meenemen. Dat wordt ook al gedaan, maar dat staat op dit moment nog in de kinderschoenen. De werkgroep 'Organiseren en betalen' – ook wel programmalijn 3 – wil zichtbaar maken dat er al veel gebeurt en kan.”
Planning lijn 3
Een van de doelen van de werkgroep is om meer voorbeelden te belichten van uitkomstgericht organiseren en betalen. De werkgroep heeft daarom via ZonMw een subsidie uitgezet voor het experimenteren met meer uitkomstgerichte vormen van organiseren en betalen binnen de medisch specialistische zorg. Deze subsidie heeft als doel het faciliteren van kansrijke initiatieven. Lydia: “Zo krijgen we inzicht in de leerpunten en kunnen we stappen maken. Normaal gesproken gaat zoiets volgtijdelijk; je ontwikkelt informatie, implementeert en evalueert dat in de praktijk zodat je het vervolgens in de inkoop kunt gebruiken. De looptijd van het landelijke programma is hier echter te kort voor. We kijken daarom wat er op dit moment al mogelijk is in de huidige bekostigingsstructuur en wat we daarvan kunnen leren.”
Alle HLA-partners kijken met een andere bril naar dit onderwerp en hebben zo hun eigen speerpunten. Op de vraag hoe de planning er voor 2021 uitziet heeft Lydia twee antwoorden. “De werkgroep heeft zowel een interne als een externe actie:
- Binnen de werkgroep bespreken we de huidige literatuur voor dit onderwerp zodat we helder krijgen hoe we er met z’n allen naar kijken en wat de gemene deler daarvan is.
- Extern willen we de (zes) projecten die subsidie krijgen, zichtbaar maken. Ze hebben een doorlooptijd van 2 jaar, dus uiteindelijke resultaten en leerpunten zien we dan. Tussentijds halen we uiteraard de stand van zaken op.
De grootste uitdaging voor de werkgroep is of het gaat lukken om binnen de looptijd van het landelijke programma goede conclusies te trekken.”
Wennen aan uitkomstgericht organiseren en betalen
Dat de werkgroep niet vanaf nul hoeft te beginnen, is duidelijk. Linnean heeft een visie op uitkomstgericht betalen opgetekend en al veel werk gedaan om het gedachtegoed te verspreiden. Toch zijn nog genoeg zorgaanbieders niet of minder bekend met het idee van uitkomstgericht organiseren en betalen. Lydia: “We moeten met z’n allen aan die gedachte wennen en Linnean heeft daar al veel voorwerk in gedaan. We weten dat er in de praktijk al professionals zijn die voorstander zijn van het delen van uitkomstinformatie en om daar vanuit zorgverzekeraars meer op te sturen. Ook heeft de Transparantiekalender al uitkomsten opgeleverd, maar die zijn nog niet geïntegreerd in het gehele zorgsysteem. Ik vind het mooi dat het ministerie van VWS het initiatief heeft genomen om dit een stap verder te brengen.”
Samen de beweging kracht bij zetten
Lydia is positief gestemd over de aanpak met de HLA-partners en het werk wat er vanuit de verschillende programmalijnen in zit. “Uiteindelijk hebben we elkaar allemaal nodig. Zonder uitkomstinformatie gaat het niet gebeuren. En als de professional en de patiënt niet willen samen beslissen, gaat het niet gebeuren. Als zorgverzekeraars op hoeveelheid blijven inkopen, gaat het niet gebeuren. Als er geen ICT is, gaat het niet gebeuren. En als de ziekenhuizen hier geen prioriteit aan geven, gaat het ook niet gebeuren. Al deze onderwerpen – die terugkomen in de programmalijnen – zijn belangrijke bouwstenen om van uitkomstgerichte zorg de dagelijkse praktijk te kunnen maken. Zo kan elke partij de beweging die we met z’n allen willen, kracht bijzetten.”
Meer over de werkgroep ‘Organiseren en betalen’
Tijdens de online invitational in september vorig jaar gaf Lydia een update van de werkgroep ‘Organiseren & betalen’ op dat moment. Terugzien? Bekijk het korte interview in deel 2 vanaf 12:13 minuten.